Dalacin C – opis, działanie, wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie, skutki uboczne
Dalacin C jest lekiem przeciwbakteryjnym do stosowania ogólnego. Substancją czynną preparatu jest klindamycyna – półsyntetyczny antybiotyk linkozamidowy. Istota działania opiera się na hamowaniu syntezy białek bakteryjnych poprzez blokowanie bakteryjnych rybosomów. Skutecznie uniemożliwia to rozwój oraz namnażanie się bakterii. Klindamycyna ma także działanie bakteriostatyczne.
Bakterie wrażliwe na substancję czynną tego leku to bakterie beztlenowe i Gram-dodatnie. Na preparat reagują także niektóre pierwotniaki.
Lek bardzo dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego i równie szybko przenika z surowicy do tkanek, w tym także do kości. Nieco gorzej przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Dalacin C często jest zamiennikiem penicyliny wśród osób na nią uczulonych.
Lek w Polsce dostępny jest wyłącznie na receptę w postaci wlewów dożylnych, wstrzyknięć domięśniowych, kapsułek i granulatu do sporządzania syropów.
Wskazania
Środek przeznaczony jest do stosowania podczas leczenia wielu zakażeń wywołanych bakteriami wrażliwymi na substancję czynną leku. Do podstawowych wskazań należą:
- płonica
- posocznica
- zapalenie wsierdzia
- zakażenia kości i stawów
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie gardła i zatok
- wszelkie zakażenia zębów i jamy ustnej
- zakażenia dolnych dróg oddechowych
- zakażenia w obrębie miednicy i jamy brzusznej
- zapalenia skóry
- wszelkie zapalenia tkanek miękkich
Dalacin C nie przynosi satysfakcjonujących rezultatów w przypadku zakażeń ośrodkowego układu nerwowego. Nie stosować w przypadku zakażeń opon mózgowo-rdzeniowych, ponieważ bardzo słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego oraz w przypadku wirusowych zakażeń dróg oddechowych.
Przeciwwskazania
Niekiedy, nawet jeśli występują konkretne wskazania do zażycia leku, należy z niego zrezygnować, ponieważ efekt może odbiegać od oczekiwanego i mogą pojawić się liczne objawy niepożądane zagrażające zdrowiu a nawet życiu pacjenta. Do podstawowych przeciwwskazań należą:
- nadwrażliwość na substancję czynną leku lub którykolwiek jego składnik
- uczulenie na linkomycynę
Wstrzyknięć domięśniowych lub wlewów dożylnych nie należy podawać noworodkom i wcześniakom, ponieważ lek w tej postaci zawiera w składzie alkohol benzylowy, który może powodować zespół niewydolności oddechowej prowadzący nawet do śmierci. Lek w postaci kapsułek i granulat do sporządzania syropu zawierają laktozę, z leku powinny więc zrezygnować osoby cierpiące na zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy, osoby z nietolerancją galaktozy czy niedoborem laktazy.
Nie ma żadnych przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów mechanicznych lub obsługi maszyn i urządzeń po zastosowaniu preparatu.
Środki ostrożności
Niektóre dolegliwości bądź stany są podstawą do zmiany dawki leku lub prowadzenia regularnych badań kontrolnych. Należy pamiętać, aby samodzielnie nie modyfikować dawki ustalonej przez lekarza, nie przerywać automatycznie kuracji oraz nie stosować preparatu po upływie terminu ważności wybitego na opakowaniu.
Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży. Lek należy do kategorii B, co oznacza, że badania laboratoryjne na zwierzętach nie wykazały zagrożenia dla płodu, nie przeprowadzono jednakże porównywalnych badań na ludziach. W celach bezpieczeństwa należy unikać stosowania leku, jeśli istnieje taka możliwość. Ostrożność zachować podając lek osobom starszym, w podeszłym wieku. W tej grupie pacjentów występuje znacznie większe ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, co jest spowodowane mniejszą odpornością organizmu.
Ostrożność podczas stosowania leku muszą zachować również osoby z wszelkimi zaburzeniami czynności wątroby i zaburzeniami przewodnictwa nerwowo-mięśniowego. To drugiej grupy pacjentów zalicza się chorych na miastenię czy Parkinsona. Skonsultować się z lekarzem powinny także osoby z chorobami przewodu pokarmowego, zwłaszcza po przebytym wcześniej zapaleniu jelita grubego.
Długotrwałe stosowanie leku (powyżej 3 tygodni) jest wskazaniem do wykonywania regularnej morfologii krwi oraz badań czynności wątroby i nerek. Osoby z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby powinny regularnie monitorować stężenie klindamycyny we krwi.
Skutki uboczne
Każdy lek może wywołać objawy niepożądane, również Dalacin C.
Leczenie może wiązać się z ryzykiem wystąpienia zapalenia okrężnicy, często z bardzo ciężkim przebiegiem. Dolegliwość może pojawić się nawet po 2 tygodniach od ostatniej zażytej dawki. Właśnie dlatego Dalacin C przepisywany jest jako ostateczność, wówczas, gdy inne – mniej toksyczne – antybiotyki zawiodą.
Jeśli podczas kuracji lub po jej zakończeniu pojawi się biegunka nie należy jej ignorować ani samodzielnie leczyć, tylko zgłosić się do lekarza. Może bowiem wiązać się to z ryzykiem rzekomobłoniastego zapalenia jelit. Pozostałe skutki uboczne stosowania leku:
- nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha
- zapalenie błony śluzowej przełyku i owrzodzenia przełyku
- zapalenie okrężnicy
- zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
- żółtaczka, zapalenie wątroby
- neutropenia, leukopenia, agranulocytoza, eozynofilia, małopłytkowość
- gorączka polekowa
- zapalenie wielostawowe
- zaburzenia smaku
- wysypka, świąd, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy
- niedociśnienie tętnicze
- duszność
Dawkowanie leku
Bezpieczną dawkę preparatu zawsze dobiera lekarz po zapoznaniu się ze stanem zdrowia pacjenta oraz jego zapotrzebowaniem i jednostką chorobową. Dawkowanie różni się w zależności od postaci leku.
Osoby dorosłe oraz młodzież od 14 roku życia – Dalacin C w postaci kapsułek: 600-1800 mg na dobę, w 3 dawkach podzielonych; Dalacin C w postaci syropu: 10-20 ml (150-300 mg) co 6-8 godzin. Dożylnie podawać w przypadku chorób o bardzo ciężkim przebiegu, w tym w przypadku posocznicy lub zapalenia wsierdzia.
Preparat do wstrzyknięć domięśniowych i wlewów dożylnych: 600-1200 mg na dobę, w 2-4 dawkach podzielonych. W przypadku ciężkich zakażeń miednicy i jamy brzusznej dawkę należy zwiększyć do 1200-2700 mg na dobę w 2-4 dawkach podzielonych. Sporadycznie, jeśli stan pacjenta jest bardzo poważny i istnieje zagrożenie życia, lekarz może zwiększyć dawkę leku aż do 4800 mg na dobę.
Dzieci od 4 tygodnia życia do 14 roku życia – Dalacin C podawany doustnie: 8-25 mg na kilogram masy ciała na dobę w 3-4 dawkach podzielonych. Małe dzieci z trudnością w połykaniu powinny spożywać Dalacin C w postaci syropu. Dalacin C w postaci syropu: 5 ml (75 mg) 4 razy na dobę, a u dzieci o masie ciała mniejszej niż 10 kg dawka ta wynosi 2,5 ml 3 razy na dobę.
Preparat do wstrzyknięć domięśniowych i wlewów dożylnych: (u dzieci po 1 miesiącu życia) 20-40 mg na kilogram masy ciała w 3-4 dawkach podzielonych.
Dalacin C w postaci kapsułek doustnych powinno popijać się obficie wodą, najlepiej pełną szklanką. Leku w postaci wstrzyknięć domięśniowych nie powinno się podawać jednorazowo więcej niż 600 mg, natomiast w postaci wlewów dożylnych – 1200 mg.
Leczenie powinno trwać co najmniej 10 dni, a o jego zakończeniu lub przerwaniu zawsze decyduje lekarz.