Dieta dla cukrzyka
Cukrzycę niedawno zaczęto nazywać chorobą społeczną. To dlatego, że stanowi jedną z niebezpieczniejszych chorób cywilizacyjnych tego wieku, na którą zapada coraz większa liczba mieszkańców naszej planety. W samej Polsce według najnowszych badań, zmaga się z nią prawie 3 miliony osób, a ponad 500 tysięcy wciąż nie wie o swoim zdrowotnym problemie. Na całym świecie choruje już blisko 430 milionów ludzi, czyli więcej niż zamieszkuje całe Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Wydatki ponoszone na leczenie powikłań cukrzycowych stanowią aż 9 % całkowitych wydatków związanych ze służbą zdrowia na terenie państw europejskich. Wszystkie zakładane scenariusze przewidują, że jeśli państwa nie zwiększą inwestycji związanych z prewencją cukrzycy – za około 20 lat, liczba chorujących zwiększy się aż o 80%, podobnie jak liczba osób z powikłaniami cukrzycowymi. Jedną z metod zapobiegania niebezpiecznym konsekwencjom tej metabolicznej choroby, jest prawidłowe dobieranie produktów spożywczych do jadłospisu pacjenta. Odpowiednio skomponowana dieta dla cukrzyka, stanowić może bowiem wyjątkowo skuteczną broń w walce z zaburzeniem wydzielania insuliny.
Jak skomponować zdrowy posiłek?
Terapia dietą pozwala uregulować poziom cukru we krwi chorego. To właśnie cukier odpowiedzialny jest za wszystkie kłopoty związane z chorobą – to on zaburza prawidłowe funkcjonowanie narządów i w rezultacie doprowadza do ich uszkodzenia. Dieta dla cukrzyka musi więc obejmować produkty spożywcze o niskim indeksie glikemicznym, czyli takie, które nie wywołują gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi. Zalecane jest spożywanie:
- węglowodanów – w ilości od 140 gramów do 400 gramów na dobę – w zależności od wieku, aktywności fizycznej – im osoba stosująca dietę jest młodsza i aktywniejsza, tym więcej węglowodanów może przyjąć – nie należy zapominać, że nie jeśli podaż cukrów będzie wyjątkowo niska, to organizm cukrzyka zacznie je wytwarzać samoczynnie na bazie białka i tłuszczu – to z kolei może doprowadzić do kwasicy ketonowej – stanu zagrażającego życiu chorego,
- tłuszczów – sporządzający dietę dla cukrzyka zakładają, że tłuszcze nie powinny przekraczać około 25% wartości jego pożywienia – tłuszcze pochodzenia zwierzęcego w większych ilościach powinny zostać wyeliminowane z menu, należy zwiększyć podaż tłuszczów pochodzenia roślinnego oraz szczególnie kontrolować ich spożywanie – wyjątkowo szybko podnoszą poziom cukru,
- białek – o przyjmowaniu białek powinien zadecydować lekarz prowadzący, istnieją bowiem sytuację jak chociażby cukrzycowa niewydolność nerek, które zmuszają pacjenta do znacznego ograniczenia w przyjmowaniu białka.
Co jeść i pić mając cukrzycę?
Do produktów szczególnie zalecanych w cukrzycy należą:
- warzywa – większość można jeść codziennie, również w postaci sałatek – szczególnie pozytywny wpływ na organizm diabetyka mają – kalafior, cykoria, kapusta kiszona, ogórki zarówno świeże jak i kiszone, rzodkiewki, pomidory, sałata i szpinak,
- oleje – słonecznikowy oraz sojowy i kukurydziany, które można dodawać do surówek i sałatek,
- niektóre owoce – spożywane w małych ilościach kilka razy dziennie – arbuzy, grejpfruty, poziomki, truskawki,
- woda mineralna i niegazowana,
- produkty mleczne zawierające mniej niż 2% tłuszczu – ser chudy twarogowy, kefir, jogurt naturalny, zsiadłe mleko,
- chude mięsa takie jak kurczak oraz indyk bez skóry, wołowina i cielęcina,
- wędliny wołowe i drobiowe dobrej jakości,
- ryby takie jak dorsz, morszczuk, flądra, mintaj, makrela, tuńczyk oraz śledź,
- oliwa z oliwek,
- słodzik oraz słodycze dla cukrzyków,
- pieczywo razowe,
- kasze gruboziarniste jak pęczak i kasza gryczana,
- płatki owsiane, pszenne i żytnie, a także muesli własnej produkcji – z dodatkiem małej ilości owoców oraz ewentualnie orzechów,
- ryż brązowy o zwiększonej zawartości błonnika.
Czego na pewno nie jeść i nie pić z cukrzycą?
Dieta dla cukrzyka nie uwzględnia produktów o wysokim indeksie glikemicznym, do których należą między innymi:
- białe pieczywo,
- miód i czekolada,
- warzywa o podwyższonej ilości węglowodanów, takie jak groszek, kukurydza, korzeń pietruszki i selera oraz bób,
- owoce o podwyższonej ilości węglowodanów, takie jak ananas, winogrona, śliwki, banany, brzoskwinie, czarne porzeczki,
- śmietana,
- syropy,
- powidła, dżemy, marmolady,
- słodkie napoje gazowane oraz soki owocowe,
- sery topione, pleśniowe oraz żółte,
- tłuste mięsa,
- wędliny typu słonina, boczek, smalec, parówki, pasztety,
- śmieciowe jedzenie typu fast food.
Chorujący na cukrzycę powinni pamiętać, że spożywanie alkoholu może przyczynić się do gwałtownego spadku poziomu cukru we krwi, który również bywa wyjątkowo groźny. Przed wypiciem alkoholu powinno się zjeść zdrowy posiłek, najlepiej bogaty w węglowodany, a trakcie kontrolować poziom cukru.
W przypadku niedocukrzenia, czyli hipoglikemii, można ratować się popijając słodki napój gazowany lub wodę z cukrem.
Zioła polecane przy cukrzycy
Kliknij i sprawdź ceny!
Sama dieta nie wystarczy
Poza koniecznością uregulowania jadłospisu, diabetyk powinien zmienić szkodliwe przyzwyczajenia związane z jedzeniem. Niezbędne zatem będzie:
- osiągnięcie odpowiedniej wagi ciała – cukrzyca bardzo często powiązana jest z otyłością – tkanka tłuszczowa wydziela substancje sprzyjające insulinoodporności prowadząc do pojawienia się nietolerancji glukozy, a w konsekwencji do cukrzycy,
- zwiększenie aktywności fizycznej przez regularne ćwiczenia,
- spożywanie 6 mniejszych posiłków zamiast 3 większych – po to, by utrzymać w miarę stały poziom cukru we krwi,
- spożywanie codziennie śniadania, które reguluje poziom glukozy po okresie snu i jest najistotniejszym posiłkiem w diecie dla cukrzyka,
- unikanie rozgotowywania potraw, które zwiększa indeks glikemiczny produktów,
- zaprzestanie podjadania między posiłkami,
- spokojne i w miarę powolne spożywanie dań,
- picie wody w ilości około 9 szklanek,
- zaprzestanie palenia tytoniu.
Każdy cukrzyk, zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, powinien zostać poinformowany o konieczności stosowania odpowiedniej dla siebie diety. Ponadto lekarz, pielęgniarka lub dietetyk mają obowiązek zapoznania chorego z prawidłowym jadłospisem oraz jego kalorycznością.
Te wszystkie działania mają przyczynić się do zmniejszenia ilości powikłań oraz zwiększenia komfortu życia, wśród osób zmagających się z chorobą cywilizacyjną XXI wieku.