W świecie internetu i w odpowiedzi na zapotrzebowanie dużej grupy osób poszukującej złotego środka na wieczne odchudzanie pojawiają się co jakiś czas oryginalne, lepiej lub gorzej poświadczone medycznie kolejne diety. Jedną z nich jest tzw. dieta paleo bazująca na hipotetycznym sposobie odżywiania pierwszych ludzi żyjących w okresie paleolitu.
Dlaczego paleolit?
Paleolit -epoka kamienia łupanego. To jedna z epok prehistorii a jednocześnie najstarszy i najdłuższy etap rozwoju człowieka. Jego początek sięga form przedludzkich, ale zdolnych już do wytwarzania prymitywnych narzędzi. Geologia sytuuje go w epoce plejstocenu: 2,58 mln – 11.7 tys. lat temu i na początku holocenu.
Człowiek ewoluuje od ok. 4 mln lat. Większość tego czasu spędził w Afryce. Ludzie pierwotni zdobywali pożywienie przede wszystkim poprzez myślistwo i zbieractwo. Dopiero pod koniec paleolitu nasi przodkowie zaczęli zastępować gospodarkę łowiecko-zbieracką rolnictwem. Tym samym ewolucyjnie zmieniała się dieta człowieka. Część naukowców werbalizuje swoje obawy, czy ewolucja biologiczna człowieka rzeczywiście nadąża za zmianami współczesnej diety. Czy dieta i styl życia współczesnego człowieka jest adekwatna do jego rozwoju biologicznego i potrzeb organizmu? Czy zakładając, że dieta i styl życia ludzi z okresu paleolitu są lepiej dostosowane do cech organizmu człowieka, powrót do takiej diety pozwoliłby na zachowanie lepszego zdrowia i sprawności fizycznej?
Dieta paleo, co to jest?
Dzisiaj można się jedynie domyślać, co jedli ludzie w okresie paleolitu. Istnieje sporo skamieniałości, można również wyciągać wnioski obserwując życie istniejących jeszcze kultur pierwotnych. Niemniej są to tylko domysły, tym bardziej, że dieta naszych przodków musiała różnić się w zależności od danego środowiska czy różnic klimatycznych.
Dietę paleo, dla potrzeb codziennego odżywiania współczesnego człowieka opisał dr Loren Cordain w swojej książce Dieta paleo. Strać na wadze i żyj zdrowo dzięki diecie, do której zostaliśmy stworzeni. Autor podjął się próby odtworzenia diety ludzi pierwotnych oceniając ją jako optymalną dla współczesnego też organizmu, pozwalającą na zachowanie zdrowia i szczupłej sylwetki.
Cordain określił na podstawie skąpej jednak wiedzy o życiu człowieka pierwotnego ramy, w które wpisał jego dietę. Podstawowym założeniem jest sposób zdobywania żywności. Człowiek pierwotny był łowcą i zbieraczem. Jadł to co upolował oraz to co był w stanie zebrać z ziemi, spod ziemi, z wody oraz z drzew. A ponieważ okres ten trwał 2,5 mln lat organizm człowieka siłą rzeczy zaakceptował taki styl życia i dostosował wszystkie swoje funkcje do wydobywania z takich form pożywienia energii do życia.
Gdy w okresie neolitu człowiek nauczył się uprawiać ziemię, siłą rzeczy powstały nadwyżki żywności, którą trzeba było nauczyć się przetwarzać. Zmiana trybu życia, powoli zmieniała przyzwyczajenia człowieka, aż do dzisiejszego gnuśnego sposobu na życie. Cordain w swojej książce zakłada, że genetyczny rozwój człowieka i jego układ trawienny rozwija się milion razy wolniej niż postęp w dziedzinie przetwarzania żywności. A to oznacza, że człowiek nie zdążył i być może nigdy nie nadąży za zmianami oferowanym przed cywilizację. Jego układ pokarmowy, trawienny nie jest w stanie zaakceptować przetworzonej, tak jak jest to obecne dzisiaj, żywności.
Zasady diety paleo
Dieta paleo oparta na wiedzy o trybie życia człowieka okresu paleolitu zakłada:
- zwiększoną ilość białka zwierzęcego (człowiek paleolitu przede wszystkim polował) a mniejszą ilość węglowodanów
- podstawą diety jest chude mięso, a najlepiej siłą rzeczy, dziczyzna, jednak z uwagi na dostępność i koszt tego mięsa uznaje się mięso hodowlane, ale jak najmniej przetworzone
- wszelka postać mięsa przetworzonego dostępna w sklepach powinna zostać całkowicie wyeliminowana z jadłospisu, choćby z uwagi na proporcje białka i tłuszczu, gdzie białko dostępne jest w 25% a tłuszcz aż 75%
- tłuszcze nasycone są akceptowalne, ale tylko w naturalnej ilości, która znajduje się w chudym mięsie hodowlanym
- dieta powinna zawierać dobre tłuszcze nienasycone, przede wszystkim jednonienasycone oraz wielonienasycone, czyli omega-3 i omega-6
- niezwykle ważne w diecie paleo są warzywa i owoce, czyli sposób na pozyskiwanie węglowodanów, człowiek pierwotny zbierając je w swoim naturalnym środowisku urozmaicał swoją mięsną dietę i dostarczał organizmowi witaminy, cukier i minerały
Więcej o diecie paleo w książce
Kliknij i sprawdź ceny!
Dieta paleo dla sportowców
Loren Cordain odwołuje się do dość romantycznej wizji życia człowieka paleolitu. Pięknie umięśniony myśliwy tropiący zwierzynę i przynoszący rodzinie codzienne pożywienie. Jednak mięśnie myśliwego przede wszystkim kształtował wysiłek fizyczny, jakiego musiał użyć w celu wytropienia, a często i walki ze zwierzęciem. Trzeba też pamiętać, że długość życia człowieka paleolitu sięgała ok. 30 lat. A w tym wszystkim jest jeszcze kobieta, która opiekowała się dziećmi i zapewne zajmowała zbieractwem. Warto też pamiętać, że pochodzące z okresu prehistorycznego figurki kobiet, które dzisiaj uznaje się za postaci kultywujące płodność, miały niezwykle obfite kształty. Co trudno jednak wiązać bezpośrednio z figurą ciężko pracującej kobiety.
Niemniej dieta paleo najczęściej stosowana jest przez mężczyzn i to czynnie uprawiających sport. Wykluczenie z jadłospisu rafinowanego cukru, utwardzanych tłuszczy, przetworzonej żywności a postawienie na mięso dzikich zwierząt, ryby, jaja, warzywa, owoce i orzechy musi przynieść pożądaną kondycję, dobre samopoczucie i wygląd ukształtowanej sylwetki.