Encorton należy do grupy przeciwzapalnych leków sterydowych (zawiera bowiem w składzie glikokortykosteroid). Można go również zaliczyć do leków hormonalnych, jednak bez hormonów płciowych. Poza działaniem przeciwzapalnym, wykazuje również silne właściwości immunosupresyjne i przeciwalergiczne.
Substancją czynną preparatu jest prednizon – syntetyczny glikokortykosteroid metabolizowany w wątrobie. Prednizon skutecznie wpływa na likwidowanie lub zmniejszanie objawów wielu chorób, jednakże nie wpływając na usunięcie przyczyny tych dolegliwości. Istota działania substancji czynnej Encortonu polega na hamowaniu bądź pobudzaniu ekspresji genów w komórkach docelowych, których produkty białkowe odgrywają znaczną rolę w powstawaniu immunologicznych lub zapalnych procesów.
Encorton jest dostępny w Polsce wyłącznie na receptę.
Wskazania
Zakres wskazań do zastosowania środka jest niezwykle szeroki. Można jednak wymienić część z dolegliwości, które są wskazaniem do jego zażycia. Należą do nich:
- wszelkie zaburzenia endokrynologiczne, w tym zapalenie gruczołu tarczowego
- choroby reumatyczne, takie jak: reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, początek choroby reumatycznej, ostre dnawe zapalenie stawów, ostre nieswoiste zapalenie kaletki maziowej bądź ostre zapalenie kaletki maziowej
- choroby należące do grupy kolagenoz, np. toczeń rumieniowaty układowy
- niektóre choroby skóry, takie jak ciężki rumień wielopostaciowy, złuszczające zapalenie skóry, pęcherzyce, ciężka łuszczyca
- choroby alergiczne (w ciężkiej, zaawansowanej fazie): atopowe lub kontaktowe zapalenie skóry, astma, choroba posurowicza
- objaw reakcji nadwrażliwości na zastosowane leki
- ostre lub przewlekłe, zapalne i alergiczne procesy dotyczące gałek ocznych
- przewlekłe choroby układu pokarmowego, takie jak choroba Leśniowskiego Crohna, autoimmunologiczne zapalenie wątroby
- choroby układu oddechowego: zachłystowe zapalenie płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli w fazie zaostrzenia, gruźlica
- choroby hematologiczne: małopłytkowość, niedokrwistość
- nowotwory
- choroby błon śluzowych
- włośnica z zajęciem serca lub układu nerwowego
- gruźlicze zapalenie opon mózgowych
- inne, niereumatyczne stany zapalne układu kostno-stawowego
Dawkowanie leku
Lek dostępny jest w postaci tabletek stosowanych doustnie. Należy pamiętać, aby nie stosować go po upływie terminu ważności znajdującego się na opakowaniu.
Odpowiednią, bezpieczną dawkę leku ustala lekarz po zapoznaniu się z przebiegiem i rodzajem choroby pacjenta. Gdy objawy choroby zaczną ustępować nie należy automatycznie odstawiać leku, lecz stopniowo zmniejszać jego dawkę, aż do całkowitego odstawienia. Natychmiastowe zaprzestanie zażywania leku może skutkować wczesnym wystąpieniem objawów niewydolności kory nadnerczy.
Ogólnie stosowania i zalecana dawka wynosi:
U dorosłych oraz młodzieży – 5-60 mg, 1 raz dziennie, nie przekraczając maksymalnej dawki 250 mg na dobę
U dzieci – 2 mg na 1 kg masy ciała raz na dobę
Przeciwwskazania
Głównym przeciwwskazaniem do stosowania Encortonu jest nadwrażliwość lub alergia na którykolwiek składnik leku.
Należy pamiętać, aby podczas kuracji nie szczepić się żywymi szczepionkami. Z leku należy zrezygnować na 8 tygodni przed szczepieniami ochronnymi oraz 2 tygodnie po nich.
Niektóre choroby i dolegliwości są wskazaniem do modyfikacji dawki, a nawet do całkowitej rezygnacji z leku. W przypadku którejkolwiek z chorób wymienionych poniżej przed zażyciem leku niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Choroby będące przeciwwskazaniem:
- schorzenia nerek
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
- wrzodziejące zapalenie okreżnicy
- osteoporoza
- nadciśnienie tętnicze
- nadmierna męczliwość mięśni
- choroby wątroby
- jaskra
- cukrzyca
- zaburzenia psychiczne
- obrzęki
- niewydolność krążenia
- zakażenia grzybicze
Lekarzowi należy również zgłosić jednoczesne przyjmowanie leków nasennych lub uspokajających (barbiturany), leków przeciwpadaczkowych, przeciwhistaminowych, ryfampicyny, glutetymidów, efedryny, sterydów anabolicznych, leków grupy NLPZ, leków moczopędnych, doustnych preparatów antykoncepcyjnych, doustnych leków przeciwzakrzepowych bądź przeciwcukrzycowych, glikozydów nasercowych bądź amfoterycyny B.
Z leku powinny zrezygnować kobiety w ciąży i karmiące piersią, ponieważ Encorton może stanowić zagrożenie dla płodu oraz narodzonego dziecka (w przypadku karmienia piersią). Podczas ciąży lub w okresie laktacji stosowanie środka jest ograniczone wyłącznie do sytuacji koniecznych, pod stałym nadzorem lekarza. Prednizon jest bowiem substancją przenikającą przez łożysko, natomiast do mleka matki może przedostać się go nawet 1%.
Osoby starsze (jeśli mają wybór bądź możliwość) powinny również zrezygnować ze stosowania Encortonu, ponieważ ze względu na ich wiek istnieje znacznie większe ryzyko wystąpienia powikłań bądź objawów niepożądanych.
Osoby cierpiące na nietolerancję galaktozy, zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy bądź z niedoborem laktazy powinny zrezygnować z zażywania preparatu, ponieważ zawiera on w składzie laktozę.
Podczas trwania kuracji powinno się zrezygnować z obsługi maszyn mechanicznych bądź prowadzenia pojazdów, ponieważ lek może wpływać na zdolności psychomotoryczne wywołując m.in. bóle i zawroty głowy, podwójne lub niewyraźne widzenie, a nawet drgawki.
Skutki uboczne
Stosowanie leku może wywołać szereg skutków ubocznych. Warto zapoznać się z ryzykiem. Do niepożądanych objawów należą:
- zmiany skórne, takie jak np. purpurowe rozstępy
- trądzik
- skaza naczyniowa
- zmiana sylwetki ciała
- nadmierne owłosienie
- obrzęki
- zanik mięśni
- nadciśnienie tętnicze
- niedobór potasu we krwi
- zaburzenia miesiączkowania
- zaburzenia tolerancji glukozy
- cukrzyca posteroidowa
- osteoporoza
- zaburzenia immunologiczne: grzybice, podatność na wszelkie zakażenia, spadek ogólnej odporności, zaburzenia gojenia się ran
- jaskra lub zaćma
- owrzodzenie przewodu pokarmowego
Mogą również wystąpić objawy takie jak zaburzenia snu, równowagi, czucia, a nawet zaburzenia psychiczne.
Długotrwałe stosowanie leku może spowodować zanik kory nadnerczy, natomiast stosowanie Encortonu ogólnie hamuje produkcję sterydowych hormonów kory nadnerczy. W przypadku długotrwałego stosowania znacznych dawek powrót czynności kory nadnerczy jest procesem dość powolnym – wymaga nawet około roku czasu. W niektórych przypadkach proces ten może nawet nie nastąpić.
Prednizon (jak i reszta glikokortykosteroidów) wpływa na podwyższenie stężenia glukozy we krwi, zwiększa insulinoodporność, zmniejsza mineralną gęstość kości, powoduje zanik mięśni i nadciśnienie tętnicze, a także zaburza gospodarkę lipidową organizmu. Może wpływać na psychikę chorego wywołując szereg objawów z tej strony. W przypadku dzieci i młodzieży może hamować wzrost i rozwój. Prednizon wpływa za zatrzymanie w organizmie wody i sodu.
Encorton może wpływać negatywnie na liczbę oraz jakość plemników u mężczyzn.