Łopian, Arctium lappa to rodzaj rośliny należącej do bogatej rodziny astrowatych, do której należy jeszcze innych 9 gatunków. Rośnie w stanie dzikim w Europie i w umiarkowanym klimacie Azji. W naszym kraju można zlokalizować 4 z 10 pojawiających się gatunków. Rośnie u nas również w stanie dziki i jest tak silnie związana z rodzimą florą, że traktuje się ją już jako rodzimą. Najczęściej łopian można spotkać na obszarze nizinnym w Polsce, rośnie też w niższych partiach Karpat i Sudetów najczęściej przy drogach i w zaroślach.
Łopian jest pokaźną rośliną, rozrastającą się w szybkim tempie. Podczas pierwszego roku tworzy się różyczka liściowa, w następnych latach z samego korzenia wyrasta łodyga, która rośnie nawet do 2 m. Na różyczce, w pierwszym okresie wegetacyjnym wyrastają liście o kształcie serca. Wszystkie kwiaty zebrane są w koszyczkach wyrastających na dość długich szypułkach w części górnej łodygi i razem tworzących wiechę. Korzeń łopianu osiąga długość do 0,5 metra, jest odpowiednio gruby i mięsisty. Emanuje nieprzyjemnych zapachem i posiada słodkawy smak. Popularnie łopian kojarzymy z jego charakterystycznymi owocami uzbrojonymi w gęste, ostre kolce, którymi przyczepiają się do garderoby.
Właściwości zdrowotne łopianu
Łopian w naszym kraju traktuje się jako pospolity chwast. Natomiast we Francji łopian zachowuje poczesne miejsce na liście ziół wykorzystywanych jako surowiec leczniczy, natomiast w Japonii łopian jest uprawnym warzywem, dodatkiem do wielu dań. Łopian stosowany był w kuchni staropolskiej, po ugotowaniu stanowił doskonałe warzywne danie, w literaturze istnieje też przykład łopianu kwaszonego.
Właściwości zdrowotne łopianu wykorzystywane są w medycynie naturalnej od setek lat. Jako surowiec zielarski wykorzystuje się przede wszystkim korzeń rośliny. Ma on zastosowanie zarówno w lecznictwie jak i w kosmetyce. Korzeń musi być zebrany późną jesienią lub wiosną. Po umyciu kroi się go na kawałki i poddaje procesowi suszenia w temperaturze ok. 50 stopni C.
W ziołolecznictwie wykorzystuje się również liście łopianu, z których robi się przetwory, a dawniej posiadano nawet przepis na wykorzystanie purpurowych kwiatów tej rośliny, popularnie nazywanych rzepami. Łopian zawiera wiele cennych substancji o właściwościach leczniczych:
- zawiera związki poliacetylenowe, o działaniu przeciwbakteryjnym oraz przeciwgrzybiczym
- zawiera seskwiterpeny, działające przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie
- zawiera inulinę, obniżającą poziom złego cholesterolu oraz regulującą poziom cukru
- zawiera flawonoidy, antyoksydanty o właściwościach przeciwzapalnych, rozkurczowych i moczopędnych
- zawiera garbniki, działające przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie oraz ściągająco
Łopian a układ pokarmowy
Łopian znany jest przede wszystkim z powodu wyraźnie zdrowotnego oddziaływania na układ pokarmowy. Zwiększa on bowiem wytwarzanie soku żołądkowego oraz żółci w wątrobie a także enzymów trawiennych w trzustce, polepszając ich usprawniając ich przedostawanie się do dwunastnicy. Dzięki tym procesom, łopian ułatwia trawienie i samo przyswajanie pożywienia do organizmu.
Napary, odwary czy sok przygotowany z surowego korzenia łopianu mają zastosowanie w nieżytach przewodu pokarmowego, wątroby oraz dróg żółciowych. Łopian jest jednym z najskuteczniejszych wspomagaczy dla przemiany materii właśnie dzięki zdolności regulacji wydzielania się substancji trawiennych w całym przewodzie pokarmowym. W taki sposób jest traktowany w europejskiej medycynie naturalnej oraz chińskiej, czy jeszcze szerzej – azjatyckiej.
Kosmetyki i herbatki z łopianem
Kliknij tutaj i sprawdź ceny!
Medycyna naturalna tych obszarów docenia także łopian za jego zdolności odtruwające. Wystarczy 2,3 x dziennie wypić 1/3 szklanki odwaru przygotowanego z korzenia tej rośliny. W wielu sklepach zielarskim można kupić już przygotowany, gotowy sok z korzenia łopianu. Wykorzystuje się go do leczenia:
- nieżytu przewodu pokarmowego
- chorób wątroby
- chorób woreczka żółciowego
- chorób układu moczowego, kamieni nerkowych
Moczopędne działanie łopianu
Sok przygotowany z korzenia łopianu posiada działanie moczopędne. Dzięki temu pomaga w usuwaniu z organizmu wszelkich szkodliwych substancji oraz zbędnych produktów metabolizmu osadzających się w układzie moczowym. Wykazuje również działanie napotne, dlatego może być używany do stymulacji naturalnych mechanizmów obronnych organizmu. Fitoterapia zaleca stosowanie soku z łopianu osobom w okresie pokwitania. To u nich najczęściej pojawiają się różnego rodzaju dolegliwości układu trawiennego, moczowego i przemiany materii. Sok z łopianu zalecany jest również do stosowania podczas różnego rodzaju diet oczyszczających organizm z toksyn.
Łopian w kosmetyce
Doskonałym kosmetykiem do zniszczonych i łamliwych włosów jest olej łopianowy. Stosuje się go w celu uzyskania gęstej i zdrowej fryzury. Przy intensywnej kuracji, raz do dwóch razy w tygodniu należy wcierać we włosy niewielką ilość oleju łopianowego. Po dłuższej chwili, a najlepiej po godzinie zmyć go szamponem. Włosy odzyskują szybko blask i energię.