Marskość wątroby opisuje stan, w którym blizny stopniowo zastępują zdrowe komórki wątroby. Jest to choroba postępująca, rozwijająca się powoli przez wiele lat. Jeśli pozwala się na jej rozwój, nagromadzone blizny mogą w końcu zatrzymać działanie wątroby. Aby rozwinęła się marskość, konieczne jest długotrwałe, ciągłe uszkodzenie wątroby. Kiedy zdrowa tkanka wątroby zostaje zniszczona i zastąpiona przez bliznę, stan staje się poważny, ponieważ może zacząć blokować przepływ krwi przez wątrobę.
Objawy
Objawy nie występują często we wczesnych stadiach marskości wątroby. Jednak w miarę gromadzenia się tkanki bliznowatej osłabia się zdolność wątroby do prawidłowego funkcjonowania. Mogą wystąpić następujące objawy przedmiotowe i podmiotowe:
- kapilary krwi stają się widoczne na skórze na górnej części brzucha,
- zmęczenie i brak energii,
- problemy ze snem,
- swędząca skóra,
- utrata apetytu,
- utrata masy ciała,
- nudności,
- ból lub tkliwość w obszarze, w którym znajduje się wątroba,
- czerwone lub poplamione dłonie,
- słabość.
Następujące objawy przedmiotowe i podmiotowe mogą pojawiać się w miarę postępu marskości wątroby, a więc w stanie zaawansowanym:
- przyspieszone bicie serca,
- zmiany w osobowości,
- krwawiące dziąsła,
- utracona masa w ciele i ramionach,
- trudności w przetwarzaniu narkotyków i alkoholu,
- zmieszanie, dezorientacja,
- zawroty głowy,
- gromadzenie się płynu na kostkach, stopach i nogach, zwane obrzękiem,
- wypadanie włosów,
- większa podatność na siniaki,
- żółtaczka lub zażółcenie skóry, białek oczu i języka,
- utrata popędu seksualnego,
- problemy z pamięcią,
- częstsze występowanie wysokiej temperatury ciała i zwiększone ryzyko zakażenia,
- skurcze mięśni,
- krwotok z nosa,
- ból w prawym ramieniu,
- zadyszka,
- stolce stają się czarne i smoliste lub bardzo blade,
- mocz staje się ciemniejszy,
- Wymioty z krwią,
- problemy z chodzeniem i mobilnością.
Tkanka wątroby zostaje zastąpiona włóknistą tkanką bliznowatą. Mogą również powstawać guzki regeneracyjne. Są to grudki, które pojawiają się, gdy wątroba próbuje wyleczyć obrażenia.
Leczenie
Jeśli marskość zostanie zdiagnozowana wystarczająco wcześnie, uszkodzenie można zminimalizować poprzez leczenie podstawowej przyczyny lub różnych powikłań, które się pojawiają.
- Leczenie uzależnienia od alkoholu:Ważne jest, aby pacjent przestał pić, jeśli marskość wątroby była spowodowana długotrwałym, regularnym, ciężkim spożyciem alkoholu. W wielu przypadkach lekarz zaleci program leczenia uzależnienia od alkoholu.
- Leki:Pacjentowi można przepisać leki w celu kontrolowania uszkodzenia komórek wątroby spowodowanego przez WZW typu B lub C.
- Kontrolowanie ciśnienia w żyle wrotnej:krew może się „Cofnąć” w żyle wrotnej, która dostarcza wątrobę krwi, powodując wysokie ciśnienie krwi w żyle wrotnej. Leki są zwykle przepisywane w celu kontrolowania rosnącego ciśnienia w innych naczyniach krwionośnych. Celem jest zapobieganie ciężkiemu krwawieniu. Objawy krwawienia można wykryć za pomocą endoskopii.
Jeśli pacjent wymiotuje krwią lub przechodzi krwawe stolce, prawdopodobnie ma żylaki przełyku. Pilna pomoc medyczna jest wymagana. Poniższe procedury mogą pomóc:
- Banding: Małe pasmo umieszcza się wokół podstawy żylaków, aby kontrolować krwawienie.
- Skleroterapia iniekcyjna: po endoskopii do żylaków wstrzykuje się substancję, która powoduje tworzenie skrzepów krwi i blizny. Pomaga to powstrzymać krwawienie.
- Rurka Sengstakena-Blakemore’a z balonem: Na końcu rury umieszczany jest balon. Jeśli endoskopia nie zatrzyma krwawienia, rurka przechodzi przez gardło pacjenta do żołądka. Balon jest napompowany. To powoduje ucisk na żylaki i zatrzymuje krwawienie.
- Transiodaryczne wewnątrz-wątrobowe zespolone przecieki stentu: Jeśli wyżej wymienione terapie nie spowodują krwawienia, metalowa rurka przechodzi przez wątrobę, aby połączyć się z portalem i żyłami wątrobowymi, tworząc nową drogę przepływu krwi. Zmniejsza to ciśnienie, które powodowało żylaki.
Inne komplikacji zdrowotne są leczone poprzez:
- Zakażenia: Pacjent otrzyma antybiotyki w przypadku wszelkich infekcji, które się pojawiają.
- Badania przesiewowe w kierunku raka wątroby:Pacjenci z marskością wątroby mają znacznie większe ryzyko zachorowania na nowotwór wątroby. Lekarz może zalecić regularne badania krwi i badania obrazowe.
- Encefalopatia wątrobowa lub wysoki poziom toksyn we krwi:Leki mogą pomóc w leczeniu nadmiernego poziomu toksyn we krwi.
W niektórych przypadkach uszkodzenie spowodowane marskością obejmuje większość wątroby i nie można jej odwrócić. W takich przypadkach dana osoba może potrzebować nowej, przeszczepionej wątroby. Znalezienie odpowiedniego dawcy może zająć trochę czasu, a ta procedura jest często zalecana tylko w ostateczności.
Prognozy
Współczynnik przeżycia osoby z marskością wątroby zależy od nasilenia bliznowacenia. Część pacjentów może przeżyć do 5 lat, a inni nawet 15 lat. Warto zaznaczyć, że ciągłe spożywanie alkoholu i zaawansowany wiek są związane z wyższą śmiertelnością u osób z marskością wątroby.
Przyczyny
Częstymi przyczynami marskości są:
- długotrwałe nadużywanie alkoholu,
- zapalenie wątroby typu B i C,
- stłuszczenie wątroby,
- toksyczne metale,
- choroby genetyczne.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C są uważane za nadrzędne przyczyny marskości wątroby. Inne przyczyny to:
Regularne spożywanie alkoholu
Toksyny, w tym alkohol, są rozkładane przez wątrobę. Jednakże, jeśli ilość alkoholu jest zbyt wysoka, wątroba będzie przepracowana, a komórki wątroby ostatecznie mogą ulec uszkodzeniu.
Ciężko, regularnie, długotrwale pijący są znacznie bardziej narażeni na marskość wątroby w porównaniu z innymi zdrowymi ludźmi. Zazwyczaj intensywne picie musi być utrzymane przez co najmniej 10 lat, aby marskość miała podłoże do rozwinięcia.
Na ogół występują trzy stadia choroby wątroby wywołane alkoholem:
- Tłusta wątroba: wiąże się to z gromadzeniem się tłuszczu w wątrobie.
- Alkoholowe zapalenie wątroby: występuje, gdy komórki wątroby puchną.
- Około 15% cięższych osób pijących będzie miało w przyszłości stan zwany marskością wątroby.
Zapalenie wątroby
Wirusowe zapalenie wątroby typu C, przenoszone przez krew, może uszkodzić wątrobę i ostatecznie doprowadzić do marskości. Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest częstą przyczyną marskości w Europie Zachodniej, Ameryce Północnej i wielu innych częściach świata. Marskość wątroby może być również spowodowana przez WZW typu B i D.
Bezalkoholowe stłuszczenie zapalenie wątroby
Bezalkoholowe stłuszczenie zapalenie wątroby we wczesnym stadium zaczyna się od gromadzenia zbyt dużej ilości tłuszczu w wątrobie. Tłuszcz powoduje stan zapalny i blizny, co powoduje późniejszą marskość. Tego typu choroba częściej występuje u osób otyłych, chorych na cukrzycę, osób z podwyższonym poziomem tłuszczu we krwi i osób z wysokim ciśnieniem krwi.
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby
Własny układ odpornościowy atakuje zdrowe organy w ciele, tak jakby były obcymi substancjami. Czasami atakowana jest wątroba. W końcu u pacjenta może rozwinąć się marskość.
Niektóre warunki genetyczne
Istnieją pewne choroby dziedziczne, które mogą prowadzić do marskości, w tym:
- Hemochromatoza: żelazo gromadzi się w wątrobie i innych częściach ciała.
- Choroba Wilsona: Miedź gromadzi się w wątrobie i innych częściach ciała.
Zablokowanie dróg żółciowych
Niektóre stany i choroby, takie jak nowotwór dróg żółciowych lub rak trzustki, mogą blokować drogi żółciowe, zwiększając ryzyko marskości.