Naproxen należy do organicznych związków chemicznych, jest pochodną kwasu propionowego. Wykazuje silne działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. Naproxen zalicza się do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych NLPZ.
Substancja ta również hamuje agregację płytek krwi oraz jest inhibitorem cyklooksygenazy COX-1 oraz cyklooksygenazy COX-2.
Substancja bardzo szybko wchłania się w przewodzie pokarmowym, a stężenie maksymalne we krwi osiąga się już po około godzinie po zastosowaniu. Prawie 95% spożytej dawki jest wydalane wraz z moczem w postaci niezmienionej. Do jam stawowych substancja czynna przenika bardzo powoli, moment ten następuje zwykle po około tygodniu od zastosowania. Naproxen przenika przez łożysko do płodu i może powodować jego upośledzenie.
Naproxen jest dostępny w postaci tabletek i czopków, a także żeli i maści do stosowania zewnętrznego. W przypadku tabletek doustnych w Polsce dostępne są stężenia 200 mg, 250 mg oraz 500 mg.
Wskazania
Naproxen jest stosowany przede wszystkim do uśmierzania bólu o natężeniu słabym lub umiarkowanym. Główne wskazania to bolesne menstruacje u kobiet, bóle głowy lub bóle pleców. Do innych wskazań należą:
- ostre napady dny moczanowej (podagry)
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
- choroba zwyrodnieniowa stawów
- zapalenie ścięgien
- zapalenie kaletki maziowej
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa lub inne seronegatywne spondyloartropatie
- ostre bóle mięśniowo-stawowe
Lek można także stosować w celu obniżania gorączki.
Przeciwwskazania
Każdy lek posiada szereg przeciwwskazań do stosowania, również Naproxen. Pierwszym jest nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek składnik leku. Choroby i dolegliwości będące wskazaniem do modyfikacji dawki lub rezygnacji z leku to:
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
- krwawienia z przewodu pokarmowego
- skaza krwotoczna
- zaburzenia funkcji nerek
- zaburzenia funkcji wątroby
- astma
- wszystkie choroby alergiczne przebiegające ze skurczem oskrzeli
Każdorazowo lekarzowi należy zgłosić jednoczesne przyjmowanie innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, fenytoiny, hydantoiny, sulfonamidów, leków przeciwcukrzycowych i przeciwzakrzepowych, leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi, leków moczopędnych, glikozydów nasercowych, kortykosteroidów, cyklosporyny, metotreksatu, probenecydu, wodorotlenku magnez, wodorotlenku glinu.
Nie należy stosować podczas ciąży, zwłaszcza w I i II trymestrze. W przypadku karmienia piersią również wskazana jest rezygnacja z preparatu, ponieważ Naproxen przedostaje się do mleka. Substancja może wywołać niepożądane objawy u dziecka. W III trymestrze ciąży może powodować przedwczesne zamknięcie przewodu tętniczego u płodu lub zahamowanie czynności skurczowej macicy.
Naproxenu nie należy podawać dzieciom i młodzieży do 16 roku życia, wyjątkiem jest jedynie wystąpienie młodzieńczego reumatoidalnego zapalenia stawów.
Przyjmowanie preparatu jest przeciwwskazane u osób, u których klirens kreatyniny jest mniejszy niż 20 ml/min.
48 godzin przed badaniem czynności kory nadnerczy zaleca się rezygnację z Naproxenu, ponieważ może mieć wpływ na wyniki badania.
Skutki uboczne
Lek może wywołać liczne skutki uboczne. Najczęściej spotykane są nudności, zgaga, niestrawność, biegunka, zaparcia, wymioty i bóle brzucha. Ze strony powłok skórnych mogą wystąpić obrzęki naczynioruchowe, świąd, pokrzywka i zaczerwienienia skóry. Inne objawy niepożądane:
- śródmiąższowe zapalenie nerek
- zespół nerczycowy
- drgawki
- zawroty i bóle głowy
- trudności z koncentracją
- zaburzenia snu
- szumy w uszach
- zmiany w obrazie morfologicznym krwi
- przyspieszenie akcji serca
- osłabienie słuchu
Ze względu na fakt, iż stosowanie leku może powodować osłabienie, bóle i zawroty głowy lub drgawki wskazana jest rezygnacja z obsługi maszyn oraz prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Dodatkowo może pojawić się senność lub bezsenność. Bardzo rzadko spotyka się objawy niepożądane takie jak krwawe wymioty, smoliste stolce, krwawienia z przewodu pokarmowego, zapalenie okrężnicy, zapalenie przełyku, zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, ostre zapalenie trzustki, krwiomocz, białkomocz, kołotanie lub niewydolność serca, agranulocytoza, leukopenia, małopłytkowość, wydłużenie czasu krwawienia, krwawienia z nosa, siniaki, obrzęk płuc, obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, depresja, zmętnienie rogówki, obrzęk krtani i tchawicy, zespół Stevensa Johnsona, złuszczające zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, a także nagły spadek ciśnienia tętniczego krwi.
Środki ostrożności
W przypadku długotrwałego stosowania zaleca się przeprowadzanie badań kontrolnych czynności nerek i wątroby oraz morfologię krwi.
Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku jednoczesnego stosowania leków na nadciśnienie tętnicze krwi, a także u chorych z zastoinową niewydolnością serca, obrzękami, chorobą niedokrwienną serca, chorobą tętnic obwodowych, chorobą naczyń mózgowych.
Po przebytych chorobach układu pokarmowego stosowanie Naproxenu wiąże się ze ścisłym nadzorem lekarza.
Dawkowanie
Dawkowanie zależy od rodzaju leku. Odpowiednia i bezpieczna dawka jest zawsze ustalana przez lekarza, nie należy samodzielnie modyfikować ustalonej wcześniej dawki. W przypadku Naproxenu w formie tabletek doustnych średnie dawki wyglądają następująco:
Dorośli: 2 tabletki jednorazowo, a następnie 1 tabletka co 6-8 godzin. W przypadku bólów przewlekłych bądź reumatycznych zwiększyć dawkę, a w fazie ostrej choroby nawet do 3-5 tabletek dziennie w dawkach podzielonych. Lek należy zażyć w trakcie posiłku lub z mlekiem, będzie wówczas najlepiej wchłaniany z układu pokarmowego i przyswajany.
Dzieci od 5 roku życia, o wadze większej niż 20 kg: 10 mg/kg masy ciała w 2 dawkach podzielonych co 12 godzin.
Nie należy stosować leku po upływie terminu ważności widocznego na opakowaniu. Środek przechowywać w miejscu ciemnym, suchym i niedostępnym dla dzieci.
Interakcje z innymi lekami
Wchłanianie Naproxenu może zostać opóźnione w przypadku jednoczesnego stosowania leków zobojętniających sok żołądkowy lub cholestyramin. Naproxen nasila działanie leków przeciwzakrzepowych i hamujących agregację płytek krwi. Leki moczopędne zmniejszają swoje działanie, tak samo jak leki na nadciśnienie tętnicze krwi. Jednoczesne przyjmowanie glikozydów nasercowych zwiększa ryzyko niewydolności serca, natomiast cyklosporyny i takrolimusu zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek. Ryzyko pojawienia się skutków ubocznych zwiększa przyjmowanie kortykosteroidów lub inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.
Leki z Naproxenem
W Polsce dostępne są preparaty na bazie substancji czynnej jaką jest Naproxen, takie jak:
Aleve, Anapran, Anapran-Neo, Apo-Napro, Apo-Naproxen, Apranax, Nalgesin, Naproxen, Natrax, Naxii, Pabi-Naproxen