Niedoczynność tarczycy jest stanem, w którym organizm nie potrafi wytworzyć odpowiedniej ilości hormonów, które są produkowane przez tarczycę. To zespół objawów wywołanych niedoborem hormonów.
Hormony tarczycy pomagają kontrolować wzrost oraz metabolizm. W rezultacie osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy mogą odczuwać zmęczenie, utratę włosów, przyrost masy ciała, uczucie zimna, osłabienie i wiele innych objawów.
Niedoczynność tarczycy dotyka 1 do 2% ludzi na świecie i dziesięciokrotnie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.
Dieta jest bardzo istotna w tej chorobie, ponieważ niektóre produkty mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie tarczycy oraz spowalniać metabolizm. Jednak sama dieta nie wyleczy niedoczynności. Połączenie leków i odpowiedniej diety już tak, ponieważ pomoże to przywrócić funkcje tarczycy oraz zminimalizować objawy.
Co to jest niedoczynność tarczycy?
Tarczyca to mały gruczoł w kształcie motyla, który znajduje się blisko podstawy szyi. Tworzy i przechowuje hormony tarczycy, które wpływają na prawie każdą komórkę w ciele człowieka.
Kiedy tarczycy otrzymuje sygnał, zwany TSH (hormon tarczycy), uwalnia hormony tarczycy do krwioobiegu. Sygnał ten jest wysyłany z przysadki mózgowej, małego gruczołu znajdującego się u podstawy mózgu, gdy poziom hormonów tarczycy jest niski. Czasami tarczyca nie uwalnia hormonów tarczycy, nawet gdy jest dużo TSH. Nazywa się to pierwotną niedoczynnością tarczycy i jest najczęstszym rodzajem niedoczynności tarczycy.
Około 90% pierwotnej niedoczynności tarczycy jest spowodowane przez zapalenie tarczycy Hashimoto, chorobę autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy omyłkowo atakuje tarczycę.
Inną przyczyną pierwotnej niedoczynności tarczycy jest niedobór jodu, zaburzenie genetyczne, przyjmowanie pewnych leków i zabieg chirurgiczny, który usuwa część tarczycy.
Gruczoł tarczycy nie otrzymuje wystarczającej ilości TSH, sygnału do uwolnienia większej ilości hormonu tarczycy. Dzieje się tak, gdy przysadka mózgowa nie działa prawidłowo i jest nazywana wtórną niedoczynnością tarczycy.
Hormony tarczycy są bardzo ważne. Pomagają kontrolować wzrost i metabolizm – proces, w którym dochodzi do przetwarzania pokarmu w energię. Natomiast metabolizm wpływa na temperaturę i szybkość spalania kalorii. Dlatego ludzie z niedoczynnością tarczycy często odczuwają zimno, zmęczenie, łatwo przybierają na wadze. Aby chociaż trochę zminimalizować te symptomy, warto zmienić swoje przyzwyczajenia. Dieta podczas niedoczynności tarczycy jest ważna.
Niedoczynność tarczycy a metabolizm
Hormon tarczycy pomaga kontrolować szybkość metabolizmu. Im szybszy metabolizm, tym więcej kalorii spala organizm człowieka.
Ludzie z niedoczynnością tarczycy produkują mniej hormonów tarczycy. Oznacza to, że mają wolniejszy metabolizm i spalają mniej kalorii w spoczynku. Uwolnienie metabolizmu wiąże się z kilkoma zagrożeniami dla zdrowia. Może spowodować zmęczenie, podwyższyć poziom cholesterolu we krwi i utrudnić utratę wagi.
Utrzymanie wagi z niedoczynnością tarczycy jest bardzo trudne. Związku z czym warto zadbać o odpowiednią dietę i aktywność fizyczną. Zaleca się gimnastykę, szybkie chodzenie, bieganie oraz jazdę na rowerze. Badania pokazują, że ćwiczenia aerobowe o umiarkowanej lub wysokiej intensywności mogą pomóc w zwiększeniu poziomu hormonów tarczycy. To z kolei może przyspieszyć pracę metabolizmu. Ponadto, osoby z niedoczynnością tarczycy mogą również skorzystać na zwiększeniu spożycia białka. Badania pokazują, że wyższe dawki białek pomagają zwiększyć szybkość metabolizmu. A więc dieta bogata w białko przy niedoczynności tarczycy będzie dobrym pomysłem.
Szkodliwe składniki odżywcze
Istnieje kilka składników odżywczych, które mogą być szkodliwe dla osób z niedoczynnością tarczycy.
Goitrogeny
Goitrogeny to związki, które mogą zakłócać normalne funkcjonowanie tarczycy. Zaskakujące jest to, że większość zdrowych warzyw i owoców zawiera ten składnik. Oto niektóre z nich:
- Produkty sojowe:tofu, tempura.
- Niektóre warzywa:kapusta, brokuły, jarmuż, kalafior, szpinak itp.
- Owoce i rośliny skrobiowe:słodkie ziemniaki, maniok, brzoskwinie, truskawki itp.
- Orzechy i nasiona:proso, orzeszki piniowe, orzeszki ziemne itp.
Więc teoretycznie ludzie z niedoczynnością tarczycy powinni unikać goitrogenów. To jednak wydaje się być problemem dla osób, które nadzwyczajnie lubią te produkty. Jedynym wyjściem jest odpowiednie zagotowanie tych produktów, aby uwolnić ten szkodliwy związek.
Gluten
Gluten jest białkiem występującym w ziarnach takich jak pszenica, żyto i jęczmień.Ludzie, którzy mają celiakię, chorobę autoimmunologiczną, nie mogą jeść glutenu. Ich ciało błędnie atakuje i powoduje uszkodzenie otaczającego je jelita. Niestety większość osób cierpiących na zapalenie tarczycy choruje na celiakię. Oznacza to również, że niektórzy ludzie, u których występuje zapalenie tarczycy Hashimoto, mogą potrzebować usunąć gluten, aby obniżyć poziom objawów.
Zakazana żywność
Na szczęście nie ma zbyt wielu pokarmów, których osoby z niedoczynnością tarczycy powinny unikać. Warto jednak pamiętać, by ograniczać spożywanie żywności bogatej w goitrogeny. Jeżeli jest już spożywany to z umiarem i najlepiej gotowana. Należy również unikać jedzenia wysoko przetworzonych produktów spożywczych, ponieważ zwykle zawierają więcej kalorii. Może to stanowić problem dla osób z niedoczynnością tarczycy, ponieważ mogą one łatwo przybierać na wadze. Oto lista pokarmów i suplementów, których dieta na niedoczynność tarczycy zdecydowanie nie akceptuje:
- Wszystkie produkty wytworzone z prosa.
- Żywność wysoko przetworzona np. hot – dogi, ciasta, ciasteczka i cukierki.
- Suplementy diety: należy unikać selenu u jodu, chyba że takie zalecenia zostanie sformułowane przez endokrynologa.
Istnieją też produkty, które można spożywać, lecz z rozsądkiem. Oto one:
- Żywność zawierająca gluten:chleb, makaron, zboża, piwo itp.
- Produkty sojowe:Tofu, fasola, mleko sojowe itp.
- Warzywa kapustne : brokuły, jarmuż, szpinak, kapusta itp.
- Niektóre owoce:brzoskwinie, gruszki i truskawki.
- Napoje:kawa, zielona herbata i alkohol – te napoje mogą podrażniać tarczycę.
Dowiedz się jak jeszcze zadbać o swoją tarczycę
Kliknij i sprawdź ceny!
Dozwolona żywność
Istnieje wiele opcji żywieniowych dla osób z niedoczynnością tarczycy, przede wszystkim warto spożywać:
- Jajka: całe jajka są najlepsze, ponieważ znaczna część jodu i selenu znajduje się w żółtku, podczas gdy białka są pełne tylko białka.
- Mięso: wszystkie mięsa, w tym jagnięcina, wołowina, kurczak itp.
- Ryby: wszystkie owoce morza, w tym łosoś, tuńczyk, halibut, krewetki itp.
- Warzywa: wszystkie warzywa są w porządku do jedzenia. Warzywa kapustne można jeść w umiarkowanych ilościach, zwłaszcza po ugotowaniu.
- Owoce: wszystkie pozostałe owoce, w tym jagody, banany, pomarańcze, pomidory itp.
- Bezglutenowe ziarna i nasiona: ryż, gryka, komosa ryżowa, nasiona chia i siemię lniane.
- Nabiał: wszystkie produkty mleczne, w tym mleko, ser, jogurt itp.
- Napoje: woda i inne napoje bezkofeinowe.
Osoby z niedoczynnością tarczycy powinny spożywać dietę opartą na warzywach, owocach i chudym mięsie. Są to bardzo mało kaloryczne i sycące produkty, które dodatkowo pomogą w zapobieżeniu przybrania na wadze. Nie bez przyczyny dieta na niedoczynność tarczycy jest często podejmowaną kwestią między lekarzem a pacjentem.