Sacharoza to produkt, który od bardzo dawna stanowi nieodłączny element naszej codziennej diety, ponieważ biały cukier znajduje się niemal w każdym produkcie spożywczym, a jego nadmierne spożycie nie wpływa niestety zbyt korzystnie na stan naszego zdrowia. Czym jednak jest wspomniana sacharoza, czy jej spożycie jest szkodliwe dla naszego zdrowia, w jakich produktach można ją znaleźć i czy można zastąpić ją jakąś inną substancją?
Czym jest sacharoza?
Sacharoza to tak naprawdę dwucukr, który pozyskiwany jest zarówno z trzciny, jak i z buraków cukrowych. Z uwagi na dosyć niską cenę znalazła ona bardzo szerokie zastosowanie w kuchni nie tylko jako popularna substancja słodząca, ale również jako dodatek do niemal wszystkich gotowych dań, wędlin, a nawet słonych przekąsek.
Sacharoza występuje naturalnie w wielu roślinach i zbudowana jest z połączonych ze sobą cząsteczek fruktozy i glukozy. Charakteryzuje się ona białym kolorem, bardzo słodkim smakiem oraz świetną rozpuszczalnością w wodzie.
Gdzie naturalnie występuje sacharoza?
Sacharoza naturalnie występuje w niektórych owocach, warzywach, a nawet produktach zbożowych, jednak najbogatszym jej źródłem są w szczególności morele, suszone owoce (proces suszenia zwiększa zawartość cukru w owocach, co jest związane z procesem odparowywania wody), mandarynki, ananas, zielony groszek, kukurydza, buraki oraz fasola.
Produkty spożywcze bogate w sacharozę
Jak zostało wspomniane powyżej, sacharoza w przemyśle spożywczym wykorzystywana jest na potęgę, ponieważ można ją znaleźć w cukierkach, batonach, żelkach, ciastkach, ciasteczkach, czekoladach, płatkach śniadaniowych, jogurtach owocowych, słodkich napojach, sokach, kisielach oraz galaretkach. Warto jednak wiedzieć o tym, iż sacharoza dodawana do słodkich produktów spożywczych nie pełni jedynie funkcji słodzika. W sytuacji, gdy dodawana jest do mokrych półproduktów, a następnie podd
aje się ją procesowi suszenia, to tworzy ona na powierzchni danego produktu żywnościowego cukrową powłokę. Z tego też względu sacharozy nie spotkamy raczej w lodach oraz słodkich kremach, ponieważ w przypadku tych produktów pożądana jest jednolita i gładka konsystencja, dlatego też można znaleźć w nich wyłącznie syrop glukozowo-fruktozowy (nie podlega on procesowi krystalizacji).
Jak sacharoza wpływa na nasze zdrowie?
Lekarze i dietetycy zalecają, aby każdego dnia nie spożywać więcej niż 6 łyżeczek cukru, nie tylko w czystej postaci, ale również tej przetworzonej. O ile oczywiście kontrolowanie ilości cukru dodawanego do herbaty, kawy, czy też domowych wypieków nie powinno raczej sprawiać żadnych problemów, o tyle dojście do tego, ile cukru zostało spożytego w postaci gotowych sklepowych produktów jest niezwykle trudne. \
Zdecydowana większość z nas nie zdaje sobie w ogóle sprawy z tego, iż każdego dnia przekracza kilkukrotnie ilość wskazanej do spożycia sacharozy, a produkt ten w nadmiarze jest niestety bardzo szkodliwy dla naszego zdrowia.
Sacharoza działa jak narkotyk
Jest to dosyć śmiałe stwierdzenie, jednak prawda jest taka, iż sacharoza aktywuje te same ośrodki w mózgu, które aktywują się także w trakcie zażywania narkotyków. Zarówno uzależnienie od narkotyków, jak i od cukru jest bardzo niebezpieczne, ponieważ obydwie substancje w nadmiarze mogą doprowadzić do rozwoju wielu bardzo niebezpiecznych chorób.
Po spożyciu sacharozy nasz organizm zaczyna wydzielać dopaminę, czyli hormon szczęści, dlatego też, aby poprawić sobie nastrój po słodkie produkty sięgamy dosyć często. O ile na początku niewielka ilość sacharozy w zupełności wystarc,za, o tyle wraz z biegiem czasu potrzeba jej coraz więcej, w efekcie czego organizm się od niej po prostu uzależnia.
Nadmierne spożycie sacharozy
Sacharoza nawet w niewielkiej ilości doprowadza do bardzo szybkiego wzrostu poziomu glukozy we krwi, dając organizmowi niemal natychmiast bardzo dużą ilość energii, która niestety równie szybko spada. Cukier nie jest zatem dobrym źródłem energii, dlatego tez po produkty bogate w sacharozę nie powinny sięgać osoby, które codziennie wykonują ciężką pracę umysłową, a także uczniowie i studenci.
Warto również mieć świadomość tego, iż sacharoza nie wpływa zbyt korzystnie na stan naszego uzębienia, ponieważ zwiększa ryzyko wystąpienia próchnicy. Kobiety, które dbają o wygląd swojej skóry i chciałyby na długo zatrzymać młodość, nie powinny sięgać po cukier w czystej postaci, a także po produkty gotowe bogate w sacharozę, ponieważ substancja ta przyspiesza proces starzenia się skóry. W jaki jednak sposób? Poprzez łączenie się resztek cukrowych do białek w efekcie czego dochodzi do uszkodzenia kolagenu i elastyny, czyli dwóch bardzo ważnych budulców skóry.
Jeśli chodzi natomiast o pozostałe działania sacharozy na nasz organizm, to warto mieć świadomość tego, iż:
- nadmiar sacharozy doprowadza do tzw. insulinooporności co oznacza, iż komórki organizmu stają się coraz mniej wrażliwe na działanie insuliny w efekcie czego trzustka zaczyna coraz gorzej pracować,
- zbyt duże ilości cukru w diecie przyczyniają się do rozwoju nadwagi oraz otyłości (cukier zaczyna się wówczas odkładać w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej), czyli bardzo poważnego schorzenia, które może doprowadzić do rozwoju innych bardzo niebezpiecznych chorób cywilizacyjnych
Skutki spożycia nadmiaru sacharozy
Zbyt duża ilość sacharozy w codziennym menu może doprowadzić do wystąpienia wielu bardzo niebezpiecznych chorób a w szczególności do rozwoju:
- miażdżycy,
- cukrzycy,
- nadciśnienia,
- próchnicy zębów,
- otyłości,
- szybkiego rozwoju tkanki tłuszczowej,
- chorób układu sercowo-naczyniowego,
- problemów z trzustką (rak trzustki to bardzo niebezpieczny nowotwór, który niestety zagraża życiu a rokowania nie są niestety najlepsze)
W trosce o swoje zdrowie nie należy zatem sięgać nie tylko po cukier w czystej postaci, ale również po produkty spożywcze zawierające w swoim składzie sacharozę. W obecnych czasach nie jest to niestety zbyt łatwe, jednak nie można powiedzieć, że niemożliwe.
Wystarczy jedynie bardzo dokładnie czytać informacje znajdujące się na opakowaniu każdego produktu spożywczego, zwracając w szczególności uwagę na skład oraz zawartość cukru. Innym wyjściem jest całkowita rezygnacja z gotowych produktów na rzecz tych, które można bez problemu przygotować w domu. Do słodkich wypieków można dodać tyle cukru, ile tak naprawdę się chce, jednak dużo lepiej zamienić sacharozę na płynny miód, syrop klonowy, ksylitol lub też cukier brzozowy.
Z czego produkuje się sacharozę?
Sacharozę produkuje się w wielu krajach na całym świecie głównie z trzciny cukrowej oraz z buraka cukrowego. O ile w Polsce największe ilości sacharozy powstają z rodzimego buraka cukrowego, o tyle w cieplejszych rejonach świata dominuje przede wszystkim trzcina cukrowa.
Gdzie jednak produkuje się największe ilości sacharozy? Polska zajmuje dopiero 7 miejsce w produkcji tego cukru, natomiast światowymi przedstawicielami są takie kraje jak Brazylia, Tajlandia, Pakistan oraz Chiny.