Witamina D, znana również jako witamina słońca, produkowana jest przez organizm człowieka dzięki promieniowaniom UV. W przypadku niedoborów może być ona uzupełniania poprzez żywność lub suplementy.
Dlaczego witamina D jest tak ważna?
Posiadanie wystarczającej ilości witaminy D jest ważne z wielu powodów. Po pierwsze, pomaga ona utrzymać zdrowe kości i zęby. Po drugie, chroni przed szeregiem chorób tj. nowotwory, cukrzyca typu I oraz stwardnienie rozsiane. Ponadto, witamina D pełni w organizmie wiele innych funkcji, ponieważ:
- pomaga utrzymać zdrowe zęby,
- wspomaga układ odpornościowy, nerwowy i pracę mózgu,
- reguluje poziom insuliny,
- wspomaga pracę układu oddechowego, w tym funkcje płuc,
- działa pozytywnie na układ krwionośny,
- wpływ na ekspresję genów zaangażowanych w rozwój raka.
Co to jest witamina D?
Może zostać to uznane za kontrowersyjne, ale witamina D w rzeczywistości nią nie jest. Bowiem uznawana jest za prohormon. Ogólnie rzecz ujmując, witaminy to składniki odżywcze, których organizm nie może wytworzyć, dlatego należy je przyjmować w naszej diecie. Jednak witamina D może być syntetyzowana przez ciało człowieka, gdy światło słoneczne uderza w jego skórę. Uważa się, że optymalna ekspozycja ciała na słońcu to 5-10 minut przez 2-3 razy w tygodniu. Taki czas pozwala na wytworzenie wystarczającej ilości witaminy D. Mimo to, zima jest okresem, gdy słońca zdecydowanie brak. Wtedy też, należy uzupełniać witaminę w innej postaci. Nic dziwnego, że ostatnie badania wykazały, iż większa część globalnej populacji cierpi na jej niedobory.
Zalety witaminy D
Korzyści zdrowotne wynikające z właściwości witaminy D są szerokie. Działa ona wspomagająco na stan kości. Co więcej, dzięki jej stosowaniu możliwe jest zapobieganie przed procesami nowotworowymi.
Zdrowe kości
Witamina D jest niezbędna dla zdrowia kości.
Witamina D odgrywa istotną rolę w regulacji wapnia i utrzymywaniu poziomów fosforu we krwi. Te dwa czynniki są niezwykle ważne dla utrzymania zdrowych kości. Człowiek potrzebuje witaminy D, aby procesy jej wchłaniania w jelitach i odzyskiwania mogły być przeprowadzone. W innym przypadku, wapń byłby wydalany przez nerki bez większych rezultatów. Warto zaznaczyć, że niedobór witaminy D u dzieci może powodować krzywicę , chorobę charakteryzującą się poważnymi skrzywieniami wzdłuż kręgosłupa. Przyczyną skrzywienia są zmiękczone kości. Natomiast u dorosłych, niedobór witaminy D przejawia się jako osteoporoza lub osteomalacja. Osteomalacja powoduje słabą gęstość kości i osłabienie mięśni. Osteoporoza jest najczęstszą chorobą kości u kobiet po menopauzie i dojrzałych mężczyzn.
Zmniejsza ryzyko pojawienia się grypy
Regularne przyjmowanie witaminy D w okresie zimowym zmniejsza o 40% ryzyko zakażenia wirusem grypy. Związku z czym, należy nie tylko nabierać maksymalnie witaminy D w okresie letnim, ale również uzupełniać jej braki w zimie.
Zmniejsza ryzyko cukrzycy
Kilka badań wykazało odwrotną zależność pomiędzy stężeniem witaminy D w organizmie a ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2. Stwierdzono, że niewystarczająca ilość witaminy D może negatywnie wpływać na wydzielanie insuliny i tolerancję glukozy. Wynika z tego, że odpowiedni poziom witaminy D zdecydowanie minimalizuje zachorowanie na cukrzycę.
Lepsze zdrowie niemowląt
Istotną informacją związaną w niedoborem witaminy D jest to, że jej niski poziom wiąże się również z wyższym ryzykiem powstania atopowych chorób wieku dziecięcego i chorób alergicznych, w tym astmy , atopowego zapalenia skóry i egzemy. Odpowiedni poziom witaminy działa przeciwzapalnie i poprawia odporność niemowląt.
Zdrowa ciąża
U kobiet w ciąży, u których występuje niedobór witaminy D, istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia stanu zatrucia ciążowego bądź konieczności wykonania cesarskiego cięcia. Nieodpowiedni poziom witaminy D jest ściśle związany z ciążową cukrzycową i bakteryjnym zapaleniem pochwy u kobiet w ciąży. Należy również zauważyć, że wysoki poziom witaminy D nie jest wcale korzystny dla zdrowia kobiet w ciąży, ponieważ wiąże się on ze zwiększonym ryzykiem alergii pokarmowej u dziecka w ciągu pierwszych 2 lat życia.
Niedobór witaminy D
Jak już wiadomo, organizm może sam generować witaminę D. Jednak, istnieje wiele powodów, dla których może występować jej niedobór. Takim przykładem jest ciemniejszy kolor skóry czy stosowanie kremów przeciwsłonecznych, które zmniejszają zdolność organizmu do pochłaniania promieniowania ultrafioletowego, które jest niezbędne do wytworzenia witaminy D. Aby rozpocząć produkcję witaminy D, skóra musi być bezpośrednio wystawiona na działanie promieni słonecznych, nie zakryta odzieżą.
Na niedobór witaminy D narażeni są ludzie, którzy mieszkają na północnych szerokościach geograficznych świata lub na obszarach o dużym zanieczyszczeniu. Do tej grupy zaliczają się również osoby pracujące w nocy i pozostające w mieszkaniu w ciągu dnia. Tacy ludzie powinni dążyć do spożywania dodatkowej witaminy D ze źródeł żywności, gdy tylko jest to możliwe. Jeżeli nie, to należy włączyć do diety witaminę D w postaci tabletek.
Objawy niedoboru witaminy D
Objawy niedoboru witaminy D obejmują przede wszystkim:
- zmęczenie,
- niską odporność przez zarazkami,
- bóle kości i kręgosłupa,
- nostalgiczny nastrój,
- problemy z gojeniem się ran,
- wypadanie włosów.