Szeroko rozumiana turystyka wodna, do której zalicza się spływy kajakowe, ma dużo wspólnego z tradycyjnym rozumieniem sportu jako aktywnego wypoczynku. Kajakarz powinien posiadać sporą dozę wiadomości teoretycznych i umiejętności praktycznych. Spływ kajakowy niejednokrotnie wymaga inicjatywy, podejmowania szybkich decyzji, dużego opanowania, uwagi czy ostrożności. Brak odpowiedniej znajomości zasad kajakarstwa i wprawy może być bardzo niebezpieczny, zwłaszcza podczas spływu rzekami o dużym stopniu trudności. Zdarzają się takie sytuacje, podczas których cała uwaga powinna być skupiona tylko i wyłącznie na manewrowaniu kajakiem (np. podczas spływów rzekami górskimi).
Spływy kajakowe w odróżnieniu od innych rodzajów turystyki, pozwalają na stosunkowo duże uniezależnienie się od zasobów żywnościowych czy mieszkaniowych. Do kajaka można zabrać stosunkowo dużą ilość bagażu, który pozwala na mniej lub bardziej wygodne spędzenie czasu podczas spływu. Jest to o wiele więcej niż np. w przypadku wędrówki z plecakiem. Bez większego kłopotu jesteśmy w stanie pomieścić namiot, śpiwory (nawet koce), okrycie od deszczu, kuchenkę turystyczną z przyborami i naczyniami, żywność, apteczkę i inne przydatne przyrządy (np. do wykonania niezbędnych napraw). Taka konstrukcja wyjazdu pozwala na stosunkowo dużą swobodę w podejmowaniu decyzji o miejscu i czasie noclegu. Nie ma tu ograniczeń typu doba hotelowa czy określone godziny posiłków. Osoby z dużym doświadczeniem, w zgranej grupie potrafią spędzić na wodzie długi czas, na zmianę odpoczywając i wiosłując. To dobry sposób na przebycie dużej odległości bez niepotrzebnych przystanków. Czas spędzony na wodzie to nie jedyna rozrywka. Podczas postojów mamy prawie nieograniczone możliwości spędzania wspólnie czasu. W zasadzie stałym elementem spływu kajakowego jest wieczorne ognisko – doskonałe do integracji i nawiązania bliższych znajomości. Rzadziej w takich sytuacjach ograniczają nas zwyczajowe przepisy (np. o ciszy nocnej). Mimo wszystko warto zachować umiar, szczególnie gdy na polu biwakowym jest więcej osób.
Spływy kajakowe podzielić można pod względem:
a) czasu
- wędrówki krótkie (do 2 dni),
- wędrówki średnie (od 2 do 7 dni, przeważnie z noclegami pod namiotem)
- oraz wędrówki długie (ponad 7 dni),
b) liczby uczestników
- indywidualne,
- grupowe (ok. 8 osób)
- masowe (powyżej 8-10 osób).
Osobną kategorią są obozy kajakarskie i spływy treningowe. Ich głównym założeniem jest nauka i doskonalenie umiejętności, dlatego też czas ich trwania może wynosić nawet miesiąc. Technicznie nie ma ograniczeń co do czasu trwania czy liczby uczestników, niemniej jednak przy organizowaniu dużych/długich wyjazdów najlepiej zdać się na pomoc doświadczonego i wykwalifikowanego komandora. To ta osoba będzie „szefem”, planując i nadzorując wszystko od rozplanowania trasy, przez rozdział obowiązków po opiekę nad mniej doświadczonymi uczestnikami.
Jednym z najistotniejszych zadań przed wyjazdem na spływ jest pakowanie. Ilość zabranych rzeczy powinna zawsze być dostosowana do czasu trwania i rodzaju spływu, a także naszego doświadczenia. Rzeczy osobiste, jak ubrania czy przybory toaletowe warto ograniczyć do komfortowego minimum. Przykładowo paletka cieni do powiek będzie nam zbędna, a dodatkowo zajmie miejsce w bagażu. Musimy być przygotowani zarówno na dobrą i złą pogodę, a także mieć zapas ubrań na przebranie. Zawsze należy mieć też ze sobą środki zabezpieczające przed promieniowaniem słonecznym. Konieczne jest zabranie podręcznej apteczki, w której oprócz zapasu przyjmowanych na stałe leków, znajdą się także plastry, bandaże, leki przeciwbólowe, środki na drobne urazy, itp. Dobrym pomysłem jest zabranie podróżnego zestawu do szycia. Z dokumentów warto ograniczyć się do spakowania dowodu osobistego i pieniędzy. Przy spływach międzynarodowych lub zagranicznych może być również konieczny paszport. Wszystkie dokumenty powinny być dobrze zabezpieczone przed działaniem wody. Zawsze pod ręką warto mieć mapę i przewodnik, kompas, aparat fotograficzny. Zapas przyborów kuchennych warto podzielić na wszystkich uczestników – nie ma przecież sensu, by każdy miał ze sobą kuchenkę czy komplet garnków. Warto, by każda osoba miała swój talerz lub miskę, kubek, sztućce oraz menażkę. Pozostałe rzeczy można rozdzielić pomiędzy sobą. Przynajmniej jeden uczestnik spływu powinien zabrać ze sobą proszek do szorowania lub płyn do mycia. Podczas postojów przyda się latarka (z zapasem baterii) oraz zapałki. Namiot wraz z wyposażeniem (śpiwór, poduszka, ewentualnie dodatkowe koce) powinny być dobrej jakości.
Na początku warto zacząć od kilkugodzinnego spływu szlakiem dostosowanym dla początkujących. Wraz z doświadczeniem nabierzemy wprawy nie tylko w wiosłowaniu, ale także w pakowaniu i życiu na łonie natury.
Spływy kajakowe w naszym kraju stają się coraz popularniejsze, a ich oferta stale się poszerza. Może więc warto spróbować samemu tej przygody?